สามารถเป็นได้ทั่วตัว แต่ว่าโรคผิวหนังอักเสบที่มือ หรือโรค Hand Eczema จะเจอในคนที่ล้างมือมากกว่า 10 ครั้งต่อวัน กลุ่มคนที่มีความเสี่ยงก็คือ กลุ่มคนที่ล้างมือบ่อย ๆ เช่น แพทย์ พยาบาล ช่างเสริมสวย แม่บ้าน คนที่เลี้ยงเด็ก หรือว่าช่างซ่อมเครื่องต่าง ๆ เป็นต้น ซึ่งตอนนี้ก็อาจจะเจอในคนทั่วไป ในสถานการณ์การระบาดของ COVID – 19 เช่นนี้ ทั้งนี้คนที่มีความเสี่ยงต่อโรคนี้มากกว่าคนปกติ ก็คือคนที่เป็นภูมิแพ้ตั้งแต่เด็ก หรือว่าคนที่เป็นโรค Atopic Dermatitis ก็อาจจะมีอาการแพ้ง่ายเช่นกัน

เกิดได้จากอาการแพ้หรืออาการระคายเคือง โดยอาการแพ้กับระคายเคืองสามารถเกิดต่อสารใด ๆ ก็ได้ เช่น สารฟอกขาว สารทำความสะอาดในสบู่ ในน้ำยาล้างจาน หรือในสารเคมีต่าง ๆ นอกจากนั้น อากาศที่เย็น อากาศที่แห้ง ก็จะทำให้โรคนี้กำเริบมากขึ้นได้ พอมือเราแห้ง เราก็จะสูญเสียความแข็งแรงกับความต้านทานไป พวกสารเคมี ก็จะซึมเข้าสู่ผิวหนังได้ง่าย และก่อให้เกิดอาการระคายเคืองตามมาได้

ยาที่ใช้รักษาจะเป็นยากลุ่มสเตียรอยด์แบบทา แต่ว่าอย่างไรก็ตาม โรคนี้ค่อนข้างรักษาหายได้ยาก จะเน้นเป็นการควบคุมมากกว่า แต่ถ้ารู้ว่าแพ้สารอะไร ก็ให้หลีกเลี่ยงทันที เพราะมันเกิดจากการที่เราโดนสารเคมีซ้ำ ๆ บ่อย ๆ เช่น พวกน้ำยาซักผ้า หรือน้ำยาล้างจาน ถ้าเป็นไปได้ งานบ้าน งานซักผ้า งานล้างจาน ถ้าหลีกเลี่ยงได้ก็หลีกเลี่ยงไปก่อน ในกรณีที่บางคนไม่สามารถหลีกเลี่ยง เพราะต้องทำงาน ก็แนะนำว่าให้ใส่ถุงมือ โดยถุงมือที่แนะนำ ก็แนะนำเป็นถุงมือ ไม่ถุงมือพลาสติกก็ไวนีลจะดีกว่า เพราะว่าบางทีถุงมือที่ทำจากยาง จะมีโอกาสก่อให้เกิดอาการแพ้มากกว่า สรุปคือถุงมือใส่ได้ แต่ก็ต้องเปลี่ยนบ่อย ๆ ถุงมือนั้นต้องค่อนข้างแห้ง และสะอาดตลอด เพราะถ้าเกิดว่าถุงมือมีการเปียกจากเหงื่อ ก็จะกระตุ้นให้โรคเป็นมากขึ้นได้

แต่ในสถานการณ์เสี่ยงต่อโรคโควิด-19 เราต้องล้างมือบ่อยกันอยู่ดี ยังไงแนะนำให้ล้างมือให้ถูกวิธี ไม่ว่าจะเป็นล้างมือด้วยน้ำธรรมดา ไม่ล้างมือด้วยน้ำอุ่นหรือน้ำร้อน เลือกสบู่ให้เหมาะสม เลือกสบู่ที่เป็น soap free cleanser เลือกสบู่ที่มีมอยซ์เจอร์ไรเซอร์ ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น แล้วนอกจากนั้น เวลาทำงาน เวลาล้างมือ แนะนำว่าให้ถอดเครื่องประดับพวกแหวนออก เพราะว่าน้ำยาต่าง ๆ น้ำยาล้างจาน น้ำยาซักผ้า มันจะเข้าไปอยู่ในแหวน แล้วทำให้เกิดอาการระคายเคืองมากขึ้น หลังล้างมือทุกครั้ง ให้เช็ดมือให้แห้ง แล้วก็หลังล้างมือ แนะนำว่า เราเสียความชุ่มชื้นจากการล้างมือไปแล้ว ก็อยากให้ทาครีมร่วมด้วย โดยเลือกครีมที่ไม่มีสี ไม่มีกลิ่นตัวเนื้อของครีม อาจจะต้องทนเลือกตัวที่มันเหนอะหนะหน่อย เพราะว่ามันสามารถป้องกัน การระเหยของความชื้นจากมือได้ดีกว่า

ได้ แต่ความจริงแอลกอฮอล์แต่ละที่ก็คงไม่ต่างกันในแง่ของโรคนี้ เพราะว่าคงมีฤทธิ์พอ ๆ กัน แต่ว่าหลังล้างมือ หลังใช้แอลกอฮอล์ให้ทาครีมตามทุกครั้ง

โรคนี้ถ้าเราไม่ไปพบแพทย์ ไม่ทายาเลย ถ้าทาครีมในปริมาณที่เพียงพอ แล้วหลีกเลี่ยงสารที่กระตุ้นทำให้แพ้ อาการอาจจะดีขึ้นได้แต่ก็ต้องแล้วแต่คนด้วยว่าความหนักหนาของอาการตอนนั้นเป็นอย่างไร หากมีอาการหนักและไม่ดีขึ้นก็แนะนำว่ามาพบแพทย์ เพื่อรับการวินิจฉัยแล้วก็รับการรักษาจะดีที่สุด

ข้อมูลจาก : อ.พญ.สุพิชชา กมลรัตนกุล แพทย์พาะทางด้านผิวหนัง/ อาจารย์ภาควิชาอายุรศาสตร์เขตร้อน คณะเวชศาสตร์เขตร้อน ม.มหิดล

คลินิกผิวหนังเปิดให้บริการในเวลาราชการ วันจันทร์-ศุกร์ เวลา 09.00-12.00 น.

คลินิกผิวหนังนอกเวลาราชการ วันเสาร์ เวลา 09.00-11.00น.

นัดหมายออนไลน์ได้ที่ https://tropmedhospital.net/booking/skin-clinic.html